Prawo do świadczeń pomocy społecznej przysługuje osobom posiadającym obywatelstwo polskie, mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz cudzoziemcom, mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, posiadającym w szczególności zezwolenie na pobyt stały lub status uchodźcy, nadany w Rzeczypospolitej Polskiej oraz obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którzy uzyskali zezwolenie na pobyt, o których mowa w ustawie
o cudzoziemcach.

Pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom, na zasadach określonych w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. 2021 r., poz. 2268 t.j z późn. zm.),
w szczególności z powodu:

1. ubóstwa;
2. sieroctwa;
3. bezdomności;
4. bezrobocia;
5. niepełnosprawności;
6. długotrwałej lub ciężkiej choroby;
7. przemocy w rodzinie;
8. potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności;
9. bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych;
10. braku umiejętności w przystosowaniu do życia młodzieży opuszczającej placówki opiekuńczo-wychowawcze;
11. trudności w integracji osób, które otrzymały status uchodźcy;
12. trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego;
13. alkoholizmu lub narkomanii;
14. zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej;
15. klęski żywiołowej lub ekologicznej.

Prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej przysługuje osobom i rodzinom
w przypadku występowania co najmniej jednej z powyższych okoliczności, a których dochód na osobę w rodzinie nie przekracza kryterium dochodowego, określonego w art. 8 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej:

• osobie samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza kwoty 776,00 zł, zwanej „kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej”;
• osobie w rodzinie, w której dochód na osobę nie przekracza kwoty 600,00 zł, zwanej „kryterium dochodowym na osobę w rodzinie;
• rodzinie, której dochód nie przekracza sumy kwot kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, zwanej „kryterium dochodowym rodziny”.

Do dochodów nie wlicza się:

·         jednorazowego pieniężnego świadczenia socjalnego;

·         zasiłku celowego;

·         pomocy materialnej mającej charakter socjalny albo motywacyjny, przyznawanej
na podstawie przepisów o systemie oświaty;

·         wartości świadczenia w naturze;

·         świadczenia przysługującego osobie bezrobotnej na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z tytułu wykonywania prac społecznie użytecznych;

·         świadczenia pieniężnego, o którym mowa w ustawie z dnia 20 marca 2015 r.
o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1255), i pomocy pieniężnej, o której mowa w art. 19 ust. 2 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji i okresu powojennego (Dz. U. z 2021 r. poz. 1858), w art. 7a ust. 2 ustawy z dnia 2 września 1994 r. o świadczeniu pieniężnym
i uprawnieniach przysługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach md uranu i batalionach budowlanych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1774), w art. 5a ust. 2 ustawy z dnia 31 maja 1996 r. o osobach deportowanych do pracy przymusowej oraz osadzonych w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (Dz. U. z 2021 r. poz. 1818), w art. 10a ust. 2 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1820) oraz w art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 20 marca 2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych
z powodów politycznych;

·         dochodu z powierzchni użytków rolnych poniżej 1 ha przeliczeniowego;

·         świadczenia wychowawczego, o którym mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r.
o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2019 r. poz. 2407 oraz z 2021 r. poz. 1162 i 1981);

·         świadczenia pieniężnego, o którym mowa w art. 8a ust. 1 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o Karcie Polaka (Dz. U. z 2019 r. poz. 1598);

·         świadczenia pieniężnego przyznawanego na podstawie art. 9 ustawy z dnia 22 listopada 2018 r. o grobach weteranów walk o wolność i niepodległość Polski (Dz. U. poz. 2529);

·         nagrody specjalnej Prezesa Rady Ministrów przyznawanej na podstawie art. 31a ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów (Dz. U. z 2021 r. poz. 178, 1192 i 1535);

·         pomocy finansowej przyznawanej repatriantom, o której mowa w ustawie z dnia
9 listopada 2000 r. o repatriacji (Dz. U. z 2019 r. poz. 1472);

·         środków finansowych przyznawanych w ramach działań podejmowanych przez organy publiczne, mających na celu poprawę jakości powietrza lub ochronę środowiska naturalnego;

·         zwrotu kosztów, o których mowa w art. 39a ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2021 r. poz. 1082);

·         rodzinnego kapitału opiekuńczego, o którym mowa w ustawie z dnia 17 listopada 2021 r. o rodzinnym kapitale opiekuńczym (Dz. U. poz. 2270);

·         dofinansowania obniżenia opłaty rodzica za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna, o którym mowa w art. 64c ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz. U. z 2021 r. poz. 75, 952, 1901 i 2270);

·         kwotę dodatku energetycznego, o którym mowa w art. 5c ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2021 r. poz. 716, z późn. zm.);

·         kwotę dodatku osłonowego, o którym mowa w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. o dodatku osłonowym (Dz. U. z 2022 r. poz. 1).

Rodzaj, forma i rozmiar świadczenia dostosowywane są nie tylko do okoliczności uzasadniających przyznanie pomocy, ale także do celów i możliwości pomocy społecznej.

W razie wystąpienia rażących dysproporcji między wysokością dochodu a rzeczywistą sytuacją majątkową stwierdzoną przez pracownika socjalnego, kierownik ośrodka pomocy społecznej może odmówić przyznania świadczeń z pomocy społecznej.

OBOWIĄZKI OSÓB I RODZIN UBIEGAJĄCYCH SIĘ O POMOC SPOŁECZNĄ

Osoby lub rodziny, korzystające z pomocy społecznej, zobowiązane są do współpracy
z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu swojej trudnej sytuacji życiowej. Nieuzasadniona odmowa podjęcia pracy przez osobę bezrobotną, marnotrawstwo przyznanych świadczeń, ich celowe niszczenie, bądź też marnotrawstwo własnych zasobów materialnych, a także ich nieracjonalne wykorzystywanie, nie wyrażenie zgodny na przeprowadzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego oraz odmowa złożenia oświadczenia o dochodach i stanie majątkowym mogą stanowić podstawę do odmowy przyznania świadczeń z pomocy społecznej. Również niewywiązywanie się z uzgodnień zawartych w kontrakcie socjalnym może spowodować ograniczenie lub odmowę przyznania świadczenia.  Osoby i rodziny, korzystające ze świadczeń pomocy społecznej, są zobowiązane poinformować o każdej zmianie w ich sytuacji osobistej i majątkowej, która wiąże się z podstawą do przyznania świadczeń.

TRYB UDZIELANIA POMOCY SPOŁECZNEJ

Tryb przyznania świadczenia z pomocy społecznej składa się z następujących etapów:

1. Zgłoszenie podania o udzielenie pomocy:

Postępowanie w sprawie świadczeń pomocy społecznej wszczynane jest na wniosek osoby zainteresowanej, bądź innej osoby, za zgodą osoby zainteresowanej lub jej przedstawiciela ustawowego. Ośrodek przyjmuje także wszelkie zgłoszenia od osób, instytucji i organizacji społecznych, dotyczące konieczności udzielania pomocy każdej osobie lub rodzinie na terenie gminy Białe Błota, znajdującej się w trudnej sytuacji życiowej i niezdolnej do samodzielnego zaspokajania np. potrzeb bytowych.

Podania utrwalone w postaci elektronicznej wnosi się na adres do doręczeń elektronicznych. Podanie o udzielenie pomocy wnosi się na piśmie, za pomocą telefaksu lub ustnie do protokołu.

2. Sporządzenie wywiadu środowiskowego i planu pomocy:

Podstawą udzielenia pomocy jest wywiad środowiskowy sporządzony w miejscu zamieszkania osoby ubiegającej się o pomoc, a w sprawach nie cierpiących zwłoki, w miejscu pobytu osoby ubiegającej się. Brak zgody na przeprowadzenie wywiadu jest równoznaczny z rezygnacją
z pomocy społecznej.

Celem wywiadu środowiskowego jest rozeznanie sytuacji bytowej, rodzinnej, zdrowotnej
i mieszkaniowej osoby (rodziny) ubiegającej się o pomoc. Osoby i rodziny korzystające
z pomocy społecznej są zobowiązane do współudziału w rozwiązaniu ich trudnej sytuacji życiowej.

Pracownik socjalny przeprowadza wywiad środowiskowy w ciągu 14 dni roboczych od daty wszczęcia postępowania, a w sprawach pilnych w terminie 2 dni. Strona występująca o pomoc powinna zgromadzić dokumenty stanowiące podstawę ustalenia jej danych personalnych, stanu zdrowia, sytuacji rodzinnej i materialnej. W trakcie przeprowadzania wywiadu środowiskowego klient zgłasza występujące potrzeby. Potrzeby osób i rodzin korzystających
z pomocy mogą zostać uwzględnione, jeżeli odpowiadają celom i możliwościom pomocy społecznej.

3. Sporządzenie decyzji i wydanie jej osobie ubiegającej się o pomoc społeczną:

Świadczenia z pomocy społecznej przyznawane są w formie decyzji administracyjnej. Decyzje o przyznaniu pomocy społecznej lub odmowie przyznania świadczeń wydawane są w formie pisemnej. Wyjątek stanowią świadczenia w postaci pracy socjalnej, poradnictwa, interwencji kryzysowej itp.

4. Realizacja przyznanych świadczeń:

Realizacja świadczeń pieniężnych odbywa się w formie wypłat w kasie GOPS (w terminach określonych w decyzji administracyjnej), przekazów pocztowych bądź przelewów na konto osobiste.

KONTRAKT SOCJALNY

Kontrakt socjalny to pisemna umowa zawarta z osobą ubiegającą się o pomoc, określająca uprawnienia i zobowiązania stron umowy (osoby zwracającej się o pomoc, pracownika socjalnego oraz kierownika ośrodka).

Zawarcie kontraktu socjalnego ma na celu określenie sposobu współdziałania w rozwiązywaniu problemów osoby lub rodziny, która znalazła się w trudnej sytuacji życiowej, z uwzględnieniem możliwości wykorzystania zasobów środowiska lokalnego.

Kontrakt zawiera opis sytuacji życiowej osoby lub rodziny oraz opis działań koniecznych
do podjęcia przez nią, a także formę, zakres i czas udzielanej przez Ośrodek pomocy.
W kontrakcie odnotowuje się również wszystkie uwagi, dotyczące realizacji kontraktu.

Okres, na jaki zawierany jest kontrakt socjalny dostosowywany jest z jednej strony do sytuacji życiowej, w jakiej znajduje się osoba zawierająca kontrakt, a z drugiej – do form wsparcia, zaproponowanych przez Ośrodek.

Klient otrzymuje jeden egzemplarz kontraktu.

WYMAGANE DOKUMENTY

Osoby i rodziny ubiegające się o pomoc z Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej
są zobowiązane do udokumentowania swojej trudnej sytuacji materialno - bytowej. Wiąże się to z koniecznością dostarczenia przez osoby ubiegające się o pomoc dokumentów niezbędnych dla rozpatrzenia sprawy w tym ustalenia prawa do świadczeń w oparciu o ustalone kryteria dochodowe. Szczegółowych informacji w każdym indywidualnym przypadku udziela właściwy pracownik socjalny (ze względu na rejonizację) w trakcie zgłaszania się o pomoc
lub w trakcie prowadzenia postępowania administracyjnego.

ODWOŁANIA OD DECYZJI GOPS

Stronom przysługuje prawo odwołania od decyzji administracyjnej w ciągu 14 dni od daty jej otrzymania. Odwołania wnosi się za pośrednictwem  Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej do Samorządowego Kolegium Odwoławczego.

PODSTAWA PRAWNA

• Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2021 r., poz. 2268
  z późn. zm.);
• Rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 8 kwietnia 2021
  w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego (Dz. U. z 2021 r. poz. 893),
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 lipca 2021 r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej
  (Dz. U. 2021 r., poz. 1296).